कोविड -१९ उद्रेका दरम्यान इटली मध्ये राहत असतानाचा अनुभव

हा लेख मराठी भाषेमध्ये लिहिला आहे. To read it in English language, please click here.

इटलीमध्ये कोविड-19 ची पहिली नोंद झाली त्यास चार आठवडे झाले आहेत. पहिल्या दोन दिवसातच जवळपास 80 लोक संक्रमित झाले आणि या प्राणघातक आजाराने दोघांचा मृत्यू झाला. सुरुवातीला बाधित प्रदेश उत्तर इटलीमध्ये, मिलान, व्हेनेटो आणि पडोव्हासह होता परंतु काही दिवसातच कोविड-19 दक्षिणेकडील शहरांत पोहोचण्यास सुरुवात झाली होती.

संसर्ग होणार्‍या लोकांची संख्या दिवसाने नव्हे तर दर तासाने वाढत होती. सुरुवातीलlच उत्तरेकडील बरेच प्रदेश बंद ठेवण्यात आले होते आणि शेवटी, उद्रेक झाल्यापासून एक-दोन आठवड्यांनंतर, संपूर्ण देशाला रेड अलर्ट देण्यात आला आणि तेव्हा पासून संपूर्ण देश बंद आहे.

आतापर्यंत 2 आठवड्यांहून अधिक काळ झाला आहे की आम्ही सर्व जण आपल्या घरात लॉक आहोत. सर्व काही, मला ऐका, सर्व काही बंद आहे. कार्यालये, कारखाने, गिरण्या, बंदरे, चर्च, बार, रेस्टॉरंट्स, उद्याने, मॉल्स, शाळा, कॉलेज सर्वकाही बंद करण्यास सांगण्यात आले. केवळ सुपरमार्केट, फार्मसी आणि अत्यावश्यक सेवा खुल्या आहेत.

आम्ही सर्व जण तणावग्रस्त आहोत, काळजीत आहोत, कंटाळलेले आहोत, नाराज आहोत, परंतु तरीही शांत राहण्याचा प्रयत्न करीत आहोत, घरीच राहून आपल्या देशाला खासकरुन आरोग्यसेवा तज्ञांना कोविड-19 विरुद्ध लढण्यासाठी मदत करत आहोत.

इटलीसारख्या बळकट युरोपियन देशासाठी ही निर्णायक वेळ का आहे आणि अलग ठेवणे  (Quarantine) हा योग्य तोडगा का आहे?

मी समजू शकते की स्वत:ला थेट 10 दिवस घरात लॉक करणे किती त्रासदायक आणि निराशाजनक असू शकते. विशेषत: जेव्हा आपल्याला ते आपल्या मनाविरुद्ध करण्यास भाग पाडले जाते. पण ते आवश्यक आहे. का?

इटालियन सरकारने 60 दशलक्ष लोकांना अलग ठेवण्याच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण पावले उचलली आहेत कारण आता कोविड-19 फक्त एक आजार नाही. हा प्राणघातक आहे, सर्वांमध्ये भीती चे वातावरण निर्माण झाले आहे, एक महामारी आहे आणि याचा परिणाम मानवजातीवर होत आहे.

इटलीमधील अलग ठेवणे आवश्यक होते कारण इथल्या मृत्यूचे प्रमाण दररोज झपाट्याने वाढत आहे आणि रोज नवीन नवीन रूग्णांच्या गर्दीमुळे आरोग्य यंत्रणा ओव्हरलोड होत आहे.

चार आठवड्यांत, बाधित लोकांची संख्या 53,578 इतकी तर 4,827 लोक मृत्युमुखी पडले आहेत जे इतर देशांच्या तुलनेत खूप जास्त आहे (Info Source: World Health Organisation).

काही उत्तरी भागातील शहरांनी असा अंदाज लावला आहे की ही संख्या अशाच प्रकारे वाढत राहिल्यास, येत्या महिन्यात संपूर्ण आरोग्य यंत्रणा कोलमडू शकते, आणि ही चांगली चिन्हे नाही. म्हणून quarantine हा योग्य निर्णय आहे.

आम्ही आतापर्यंत हे नियम पाळत आहोतः

• आम्हाला केवळ फार्मेसीज आणि सुपरमार्केटमध्ये जाण्याची परवानगी आहे.
• सुपरमार्केटमध्ये जाताना एकावेळी फक्त 6 ते 8 लोकांना प्रवेश देण्यात येतो.
• सुपरमार्केटच्या बाहेरील रांगेत उभे असताना आम्हाला एकमेकांपासून कमीत कमी 3 मीटर अंतर ठेवण्याच्या नियमांचे पालन करावे लागते.
• मित्रांना आणि कुटुंबियांना बाकी baci and abbracci (मिठी मारणे) ही शुभेच्छा देण्याची देशव्यापी सवय देखील आता थांबली आहे.
• जर कोणी प्रवास करत असेल तर त्यांना एक फॉर्म आपल्या सोबत बाळगावा लागतो ज्यात प्रवासामागचे उद्देश नमूद केलेले असणार.
• जे या नियमांचे पालन करीत नाहीत आणि कोणत्याही वैध कारणाशिवाय घराबाहेर फिरताना दिसतील त्यांच्यावर सरकार कडक कारवाई करीत आहे. असे कोणी आढळल्यास त्यांना 206 युरो दंड भरावा लागेल किंवा कदाचित ते जेलच्या मागे जाऊ शकतात.

आम्हाला या देशातील प्रत्येक गोष्टीवर प्रेम आहे आणि म्हणूनच आदर्श नागरिक म्हणून आम्ही सरकारने घेतलेल्या सर्व निर्णयांचे पालन आणि आदर करण्याचे ठरविले, ज्यात घरी राहणे हा एक महत्वाचा भाग आहे.

आम्ही अलग ठेवणे (quarantined) अंतर्गत आपले जीवन कसे जगत आहोत?

इटालियन लोक खूप सामाजिक आहेत. ते जेवायला बाहेर जाणे, मित्रांना भेटणे, पिक्चर बघणे या गोष्टी फार पसंत करतात. त्यांचासाठी घरात राहणे हा निर्णय किती अवघड आहे हे मी क्वचितच कल्पना करू शकतो.

परंतु या गंभीर परिस्थितीतही, इटालियन लोकांनी स्वत:ला व्यस्त आणि मनोरंजन करण्याचा एक मार्ग शोधला आहे. आपण अनेक व्हिडिओ पाहिले असतील ज्यात इटालियन लोक त्यांच्या बाल्कनीमध्ये आणि खिडक्यांत उभे राहून गाणे आणि वाद्य वाजवताना दिसतात. 

तसेच, गेल्या रविवारी, 15 मार्च रोजी फ्लॅश मॉब (flash mob)ची व्यवस्था केली गेली. संपूर्ण जगाला हे दाखवण्यासाठी की इटली अद्याप जिवंत आहे आणि आम्ही इटालियन लोक बलवान आहोत आणि आम्ही परत येऊ. प्रत्येकाने आपापल्या घराचे दिवे बंद केले, खिडक्या आणि बाल्कनीमध्ये एकत्र जमले, त्यांचे मशाल चमकवले, एकत्र गाणे म्हटले, हसले, आणि मनमोकळ्या गप्पा मारल्या. 

कदाचित मी शब्दांमध्ये देखील व्यक्त करू शकणार नाही की ते सर्व किती आनंदी आणि refreshing होतं!

इटलीमधील अलग ठेवण्याच्या या परिस्थितीत आम्ही एक भारतीय म्हणून कसे स्वतःला सांभाळत आहोत?

भारतीयांकडे घर सांभाळण्याचे उत्कृष्ट कौशल्य आहे. आपण सर्व वेळोवेळी आणि अवेळी येणाऱ्या पाहुण्यांचे स्वागत करण्यास नेहमी सुसज्ज असतो. बरं, भारतापासून दूर असण्यामुळे कदाचित आमच्याकडे नियमित आणि अवांछित पाहुणे येत नसतील, परंतु जास्तीच्या किराणा मालाची साठवण करण्याची सवय आम्हाला अजून पण आहे. आणि या अवघड कालावधीत ती सवय उपयोगी पडली आणि आधी आणलेले ते extra सामान आणि Maggie चे extra पॅकेट्स, आता कामाला आले!

मला माहिती आहे की ही परिस्थिती बिकट आहे, परंतु क्वचितच मिळणारा इतका मोकळा वेळ वाया न जाऊ देणे हा माझा उदेष्य आहे. हा वेळ सदुपयोगी लावण्यासाठी मी काहीतरी नवीन शिकण्याचे ठरवले आहे. तसेच, आम्ही दोघांनीही आमच्या आरोग्यावर काम करण्याचे ठरविले आहे. आम्ही दररोज 9-5 च्या नित्यकर्मांदरम्यान करता न येणाऱ्या गोष्टी करत आहोत जसे की नियमित व्यायाम करणे, वेगवेगळ्या पाककृती बनविणे, बुद्धिबळांच्या त्या अतिरिक्त फेऱ्या खेळणे आणि आमचे सर्व आवडते चित्रपट पुन्हा-पुन्हा पहाणे. माझ्यावर विश्वास ठेवा, आम्ही खरोखर एवढा वेळ एकत्र कधी घालवला नाही (15 दिवस आणि 24 * 7) परंतु आतापर्यंत सर्व चांगल सुरु आहे!

इथे असणाऱ्या काही friends सोबत आम्ही फोनवरून गप्पा मारतो, बाह्य परिस्थितीबद्दल चर्चा करतो आणि एकमेकांना भावनिक मदत करतो.

आम्हाला माहिती आहे की जोपर्यंत आम्ही गर्दीपासून दूर आहोत, आपल्या घरात आहोत, तोपर्यंत आम्हाला काही भीती नाही. आम्ही ठीक आहोत.

आम्ही येथेच थांबून परत भारतात प्रवास करण्याचे का ठरविले नाही?

इटलीमधील वाढत्या प्रकरणांचा विचार केल्यानंतर आमच्या बऱ्याच मित्रांनी आणि कुटुंबातील सदस्यांनी आम्ही परत भारतात येण्याचा सल्ला दिला. आमची कुटुंबे खूप काळजीत पडली आणि इतकी भावनिक झाली की त्यांनी आम्हाला त्वरित घरी परत येण्यास वारंवार सांगू लागले. बर्‍याच practical विचारसरणीनंतर आम्ही इथेच राहण्याचा निर्णय घेतला कारण प्रवासादरम्यान संसर्ग होण्याची शक्यता जास्त होती. आणि जरीही आम्ही भारतात पोहोचलो तरीही संसर्ग झाल्यास तो आपल्या देशात आणि आपल्या कुटूंबामध्ये पसरण्याचे जास्तीत जास्त chances होते. एक जबाबदार नागरिक म्हणून आम्हाला हे कधीच मान्य नव्हते. म्हणून इथेच राहण्याचा आमचा निर्णय आम्हाला योग्य वाटतो.

कोणीतरी मला विचारले की संपूर्ण देश लॉकडाऊनखाली आहे आणि प्राणघातक रोगाविरूद्ध लढा देत आहे. अशा ठिकाणी तुम्ही राहताय, हे सर्व काही समोरून बघताय तर तुम्हाला नक्की काय वाटतंय, तुमची मनस्थिती काय आहे?

खरं सांगायचं झालं तर मला लगेचच याचं उत्तर देता आलं नाही आणि मला माझ्या आजूबाजूच्या या सर्व परिस्थितीबद्दल नक्की काय वाटतंय याचा विचार करायला भाग पाडले.

आम्ही या देशात,आमच्या कुटूंबापासून बरेच दूर आहोत पण खरं सांगायचं तर मला भीती वाटत नाहीये, पण मी नक्कीच दु:खी आणि चिंताग्रस्त आहे.

मी दुःखी आहे कारण दररोज, इथे मरणाऱ्या लोकांची संख्या 3 आकडी आहे. दररोज सायंकाळी 6 वाजता जेव्हा हा आकडा सांगितला जातो, तेव्हा मला अतिशय वाईट वाटते. आयुष्याची लढाईतुन परत न आलेल्या त्या सर्वांसाठी आणि त्यांचा परिवारासाठी मी दुःखी आहे. जे कोणी इतर काही ठिकाणी अडकलेले आहेत आणि त्यांच्या कुटुंब आणि मित्रांना भेट देऊ शकत नाही किंवा पाहू शकत नाही त्या सर्वांसाठी मी दुःखी आहे.

मी आरोग्य सेवेत काम करणाऱ्या त्या सर्वांसाठी काळजीत आहे जे जास्तीत जास्त लोकांचे आयुष्य वाचवण्यासाठी चोवीस तास कार्यरत आहे. आमच्या जुन्या घराच्या समोर राहत असलेल्या त्या आजी ज्या मला नेहमी खिडकीतून मला हाक मारत, मी त्या आजीचा विचार करून काळजी करीत आहे, काही दिवसांपूर्वी मी उद्यानात भेटलेल्या आणि मनमोकळे हसणाऱ्या त्या खट्याळ वयस्कर आजींबद्दल तर काही दिवसांपूर्वी सुपरमार्केट मध्ये मला माझा favorite yogurt वरच्या फळीवरून काढून दिलेल्या त्या वयस्कर माणसाबद्दल विचार करून काळजीत आहे. आणि मी माझ्या सर्व कुटुंबियांसाठी काळजीत आहे कारण कदाचित आज आम्ही ज्या परिस्थितीतून जात आहोत उद्या त्यांनादेखील या संकटाला त्यांना सामोरे जावे लागेल.

पण दुसरीकडे, मी चकित आहे. मी हे पाहून खूप आश्चर्यचकित आहे की आमच्या कुटुंबातील बरेच सदस्य आणि मित्रपरिवार ज्यांच्याशी आम्ही खूप पूर्वी संपर्क गमावले ते देखील आमच्याबद्दल चौकशी करत आहेत आणि काळजी घेण्यास सांगत आहेत, आमच्यासाठी प्रार्थना करत आहेत. आमच्या सोशल मीडिया हँडल्सवर, आमच्या फोनवर अद्यापही बरेच संदेश येत आहेत. आम्हाला वैयक्तिकरित्या ओळखत नसलेले लोकसुद्धा आम्हाला प्रार्थना पाठवत आहेत आणि आम्हाला आशा आणि सामर्थ्य देत आहेत की लवकरच सर्व काही ठीक होईल! इथे राहत असलेले आमचे आमचे शेजारी, मित्र वेगवेगळ्या देशांचे आणि धर्माचे असून देखील एकमेकांना सर्वपरीने मदत करत आहेत.

या सर्व गोष्टी, सर्व मते, चिंता, परिस्थिती असून देखील सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे आम्ही अजूनही आशावादी आहोत. आम्ही ठीक आहोत, आम्ही एक बलवान आणि एक मजबूत देश आहोत आणि आम्ही पुन्हा लढा देत आहोत. हे सर्व होऊन देखील आम्ही एक बलवान देश म्हणून सामर्थ्याने बाहेर पडू. जसे Italians नेहमी म्हणतात, “andra’ tutto bene!” (सर्व काही ठीक होईल).